Văn nghị luận là gì? Đặc điểm và các dạng bài văn nghị luận

Vấn đề nghị luận là gì?

Chúng ta đã được học văn nghị luận là gì ở lớp 6,7,8. Nhưng để nắm rõ hơn về văn nghị luận hãy theo dõi bài viết dưới đây nhé.

Văn nghị luận là gì, cho ví dụ?

Văn nghị luận là kiểu văn bản mà ở đó người viết, người nói chủ yếu sử dụng các lí lẽ, dẫn chứng, lập luận để xác lập cho người đọc, người nghe một quan điểm, một tư tưởng nhất định. Văn nghị luận phải có dẫn chứng thuyết phục, có luận điểm rõ ràng. Những tư tưởng, quan điểm trong bài văn nghị luận cần hướng tới giải quyết các vấn đề đặt ra trong cuộc sống, xã hội thì nó mới có ý nghĩa.  

Văn nghị luận nhằm mục đích giúp cho người đọc, người nghe tán thưởng, tin và hiểu để sát cánh cùng với người viết.

Yếu tố nghị luận là gì? Yếu tố nghị luận thường được thể hiện qua ý nghĩ, ngôn ngữ của nhân vật. Qua yếu tố nghị luận, tác giả muốn gửi gắm, giãi bày một ý nghĩ, tư tưởng hoặc triết lý nào đó. Yếu tố nghị luận làm cho chủ đề và nội dung của truyện mang tính trí tuệ.

Phạm vi nghị luận là gì? Phạm vi nghị luận là tất cả các vấn đề trong cuộc sống. 

Vấn đề nghị luận là gì?
Vấn đề nghị luận là gì?

Bố cục một bài văn nghị luận

Bài văn nghị luận gồm có: 

Đặt vấn đề (mở bài)

Giới thiệu các yếu tố, tầm quan trọng của yếu tố và nêu được vấn đề cơ bản cần xử lý.

Giải quyết vấn đề (thân bài)

Triển khai các vấn đề, dùng lí lẽ để dẫn chứng lập luận, thuyết phục người nghe theo các quan điểm đã trình diễn .

Kết thúc vấn đề (kết bài)

Khẳng định tầm quan trọng cũng như các ý nghĩa của yếu tố đã nêu.

Đặc điểm văn bản nghị luận là gì?

Mỗi bài văn nghị luận đều cần phải có vấn đề, lập luận và luận cứ: 

Luận điểm chính là quan điểm bộc lộ các tư tưởng, quan điểm trong bài văn nghị luận. Một bài văn nghị luận thường có các vấn đề sau:

  • Luận điểm chính
  • Luận điểm xuất phát
  • Luận điểm khai triển.

Luận cứ là đưa ra các dẫn chứng và lí lẽ với mục đích làm sáng tỏ vấn đề.

Lập luận chính là cách tổ chức, triển khai và vận dụng các lí lẽ, dẫn chứng sao cho vấn đề nổi bật và có sức thuyết phục hơn. Lập luận gồm có các cách diễn dịch, suy lý, quy nạp, so sánh, nghiên cứu và phân tích, tổng hợp để vấn đề đưa ra hài hòa và hợp lý, không hề bác bỏ.

Đặc điểm của văn bản nghị luận
Đặc điểm của văn bản nghị luận

Các dạng bài văn nghị luận

Các loại văn nghị luận gồm có: 

– Nghị luận xã hội

  • Nghị luận về một vấn đề, một hiện tượng kỳ lạ trong đời sống.
  • Nghị luận về các yếu tố tư tưởng, đạo lí.
  • Nghị luận về một yếu tố được đặt ra trong tác phẩm văn học.

– Nghị luận văn học

  • Nghị luận về một bài thơ, hoặc một đoạn thơ.
  • Nghị luận về tác phẩm truyện.

Các phép lập luận sử dụng trong văn nghị luận

Phép phân tích

Phép phân tích là chia các hiện tượng, sự vật tạo thành nó nhằm tìm ra các điểm, bản chất của từng bộ phận và mối quan hệ của từng bộ phận với nhau. Để phân tích đúng nội dung của sự vật, hiện tượng ta có thể sử dụng các biện pháp nêu giả thuyết, đối chiếu, so sánh.

Phép tổng hợp

Tổng hợp chính là rút ra cái chung từ những điều phân tích. Không có phân tích thì không có tổng hợp, nhưng ngược lại ta có thể có phân tích mà không cần phải tổng hợp.

Kết hợp phân tích và tổng hợp

Khi kết hợp hai phép lập luận này bài văn của bạn sẽ sâu sắc hơn, hai phép này thực chất là đối lập nhưng nó không tách rời. Chúng ta cần phân tích và tổng hợp lại vấn đề thì bài văn mới có thể sâu sắc được.

Phép phân tích và tổng hợp giúp bài văn sâu sắc hơn 
Phép phân tích và tổng hợp giúp bài văn sâu sắc hơn

Xem thêm:

Các thông tin khác về văn nghị luận

Phương thức biểu đạt trong bài văn nghị luận là gì?

Nghị luận chính phương thức được sử dụng để bàn luận về 1 vấn đề nào đó. Nghị luận cho chúng ta biết quan điểm về vấn đề đúng – sai đó như thế nào. Bên cạnh đó, phương thức này còn bộc lộ ra ý kiến và thuyết phục người khác đồng ý với quan điểm này.

Giải thích trong đoạn văn nghị luận là gì? 

Trong văn nghị luận, giải thích chính là “dùng lí lẽ để giảng giải, cắt nghĩa giúp cho người đọc, người nghe hiểu rõ một hiện tượng hoặc, một vấn đề nào đó”. Nhờ vậy giúp nâng cao về nhận thức, về trí tuệ, bồi dưỡng tâm hồn và tình cảm cho con người.

Miêu tả nghị luận là gì?

Miêu tả là tái hiện sự vật, sự việc, làm cho sự vật hiện lên sinh động với các chi tiết về hình dáng, kích thước, âm thanh, khối lượng, màu sắc…

Lý lẽ trong văn nghị luận là gì?

Lý lẽ chính là những lời lẽ, được triển khai trong bài văn, dễ hiểu hơn là cách hành văn của mình. Lý lẽ trong nghị luận thường phải đan xen các biểu cảm, làm sáng tỏ luận điểm và tránh dài dòng, khó hiểu. Lí lẽ và dẫn chứng chính là các yếu tố quan trọng giúp cho bài văn nghị luận hoàn chỉnh hơn.  

Trên đây là tổng hợp các kiến thức về nghị luận. Hy vọng bạn đã hiểu rõ câu nghị luận là gì và các đặc điểm các dạng bài văn nghị luận. Chúc bạn học tốt và đạt được các kết quả tốt nhất. 

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *