Sirius là gì? Ý nghĩa sao Thiên Lang

Sirius là ngôi sao sáng nhất ở gần mặt trăng

Sirius là thuật ngữ vô cùng quen thuộc với những người yêu thích thiên văn học. Vậy sirius là gì? Ý nghĩa của ngôi sao này như nào? Nếu chưa hiểu rõ ngôi sao này thì hãy tìm hiểu chi tiết thông tin trong bài viết nhé.

Sirius là gì?

Sao Sirius còn được gọi là sao Thiên Lang tinh, có phát sáng và là ngôi sao sáng nhất ở gần mặt trăng với cấp sao biểu kiến là -1,46. 

Theo định danh Bayer, sao Thiên Lang được gọi là α Canis Majoris hoặc Alpha Canis Majoris, có viết tắt là Alpha CMa hoặc α CMa. Nó sáng gấp đôi so với sao Lão Nhân, ngôi sao sáng thứ hai ở trên bầu trời đêm.

Sirius là ngôi sao sáng nhất ở gần mặt trăng
Sirius là ngôi sao sáng nhất ở gần mặt trăng

Tên tiếng Anh của sao Thiên Lang là Sirius (/ˈsɪriəs/), được phiên âm từ tiếng Hy Lạp Σείριος hoặc Seirios. 

Nghĩa của Sirius là gì? Sirius có nghĩa là “sáng rực” hoặc “sức nóng thiêu đốt”.

Sirius là ngôi sao sáng nhất nằm ở hướng đông vì nằm khá gần Trái Đất. Với khoảng cách 2,6 parsec (tương đương 8,6 năm ánh sáng), hệ Sirius là một trong những hệ sao có khoảng cách gần nhất với chúng ta. Sirius A có khối lượng gấp đôi so với Mặt Trời và độ sáng tuyệt đối là 1,42.

Mặc dù sáng gấp đôi Mặt Trời, nhưng Sirius vẫn mờ hơn rất nhiều so với các ngôi sao khác, chẳng hạn như Canopus hay Rigel. Hệ sao này có tuổi khoảng từ 200 – 300 triệu năm. Ban đầu, nó chỉ là một hệ sao hai ngôi sao có màu xanh nhạt. Nhưng khoảng 120 triệu năm trước, có một ngôi sao kém sáng hơn, Sirius B, đã bị tiêu hao nhiên liệu và trở thành một ngôi sao khổng lồ có màu đỏ. Sau đó, nó đã bắn ra lớp vỏ bên ngoài và suy sụp thành một ngôi sao lùn trắng giống như hiện tại.

Thường được biết đến với cái tên “Dog Star” (sao con chó), Sirius nằm trong chòm sao Canis Major (Con Chó Lớn). Ngoài Mặt Trời, nó đã xuất hiện trong rất nhiều truyền thuyết và tín ngưỡng của các quốc gia. 

Khi Sirius xuất hiện trên bầu trời đêm, đó chính là thời điểm sông Nile ở Ai Cập cổ đại lên cao, và trong cổ điển Hy Lạp, nó còn được gọi là “Ngày Con Chó” trong mùa hè. Người dân ở quần đảo Polynesia cũng coi đây là ngày bắt đầu của mùa đông và đối với ngành hàng hải ở Thái Bình Dương thì đó là một ngày rất quan trọng.

Sao Sirius ở hướng nào?

Xét từ quan điểm của Trái Đất, Sao Sirius nằm tọa lạc ở phía Nam của bầu trời đêm, chính xác hơn là tại vĩ độ 73 độ Nam. Nó tỏa sáng rực rỡ và dễ dàng nhìn thấy từ phía bán cầu Bắc. Tuy nhiên, nếu các bạn đang ở bán cầu Nam, đặc biệt là gần góc cận Nam, Sirius sẽ nằm ở gần hoặc thậm chí là trên đường chân trời.

Sao Sirius nằm ở phía bán cầu Nam
Sao Sirius nằm ở phía bán cầu Nam

Cấu tạo của sao Sirius

Hệ Sirius là một hệ sao nhị phân gồm có hai ngôi sao trắng quay quanh nhau. Khoảng cách giữa hai ngôi sao là 20 đơn vị thiên văn và có chu kỳ quay là 50 năm. Ngôi sao sáng hơn trong hệ này được gọi là Sirius A, là ngôi sao chính với quang phổ A1V và nhiệt độ bề mặt khoảng 9.940K. Ngôi sao đồng hành cùng Sirius A là Sirius B, mờ hơn Sirius A 10.000 lần nhưng lại có trọng lượng nặng hơn. Hệ Sirius có tuổi đời khoảng 230 triệu năm.

Sirius gồm 2 ngôi sao là Sirius A và Sirius B
Sirius gồm 2 ngôi sao là Sirius A và Sirius B

Ban đầu, có thể hai ngôi sao này đã quay quanh nhau trong một quỹ đạo có chu kỳ 9,1 năm. Hệ này phát ra tia hồng ngoại nhiều hơn so với dự đoán, có thể là do sự tồn tại của bụi trong hệ. 

Sirius A nặng khoảng 2,1 lần so với Mặt Trời và không bị phình ra ở xích đạo bởi tốc độ tự quay khá thấp. Ngôi sao này được hình thành từ sự suy sụp của một đám mây phân tử và sau đó đã tạo ra năng lượng từ phản ứng nhiệt hạch. Nó có tỷ lệ kim loại nặng như sắt ở trong bầu khí quyển cao hơn so với Mặt Trời.

Sirius B là ngôi sao lùn trắng nặng nhất được biết đến, kích thước nhỏ hơn Trái Đất. Nhiệt độ bề mặt của Sirius B hiện tại đang là 25.200K, nhưng nó đang nguội dần và sẽ tắt hoàn toàn trong vòng 2 tỷ năm nữa. Sirius B được hình thành từ một ngôi sao dãy chính và đã đi qua giai đoạn khổng lồ đỏ. Nó có thành phần chủ yếu là hỗn hợp cacbon-oxi, bầu khí quyển chỉ chứa hidro và không có nguyên tố nào khác.

Cách quan sát sao Sirius

Với độ cao xấp xỉ -17 độ, Sirius là 1 ngôi sao quay quanh cực (circumpolar star – ngôi sao quay quanh cực không bao giờ nằm ở dưới đường chân trời) đối với những người đứng ở vĩ độ 73 độ nam. Vào đầu tháng sáu, khi ở thiên cầu nam, Sirius có thể sẽ lặn sau Mặt Trời và mọc trước Mặt Trăng trong một số đêm.

Chúng ta có thể quan sát sao Sirius bằng mắt thường
Chúng ta có thể quan sát sao Sirius bằng mắt thường

Có thể bạn quan tâm:

Sirius có thể quan sát được cả vào ban ngày bằng mắt thường nếu như chúng ta có đủ điều kiện. Tuy nhiên, điều kiện lý tưởng là bầu trời phải cực kỳ trong sáng, người quan sát ở vị trí cao và ngôi sao nằm gần đỉnh trời trong khi Mặt Trời gần đường chân trời.

Quỹ đạo của hệ Sirius đã đưa hai ngôi sao này đến gần nhau khoảng 3 giây và rồi lại xa nhau trong khoảng 11 giây. Khi chúng gần nhau như vậy, đó chính là cơ hội để quan sát ngôi sao lùn trắng mờ ở bên cạnh ngôi sao sáng rực của nó. 

Tuy nhiên, điều này lại đòi hỏi một kính viễn vọng có đường kính 300mm trong điều kiện quan sát cực kỳ tốt. Thời điểm cận tinh xảy ra vào năm 1994 và hiện tại hai ngôi sao này đang rời xa nhau. Đó chính là thời điểm lý tưởng để quan sát bằng kính viễn vọng.

Với các thông tin chia sẻ về sirius là gì? Ý nghĩa sao Thiên Lang ở bên trên, hy vọng sẽ giúp các bạn hiểu rõ hơn về ngôi sao này để phục vụ cho việc nghiên cứu được hiệu quả. Truy cập muasieunhanh.com để tham khảo thêm nhiều thông tin thú vị khác nhé.

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *