Phân tử là nội dung quan trọng trong môn học Hóa học lớp 8, nếu không nắm vững kiến thức sẽ rất khó đặt được điểm cao. Vậy phân tử là gì? Đặc điểm và cấu trúc của phân tử như nào? Hãy cùng muasieunhanh.com tìm hiểu chi tiết về nội dung hóa học này qua các thông tin trong bài nhé.
Nội Dung Bài Viết:
Phân tử là gì?
Phân tử chính là một tập hợp của 2 hay nhiều nguyên tử tạo thành, đơn vị nhỏ nhất có thể được phân chia thành các chất nguyên bản mà vẫn giữ nguyên thành phần và tính chất hóa học.
Đặc điểm của phân tử
- Việc chia nhỏ vật chất sẽ dẫn đến xuất hiện các phần nhỏ hơn mà thường sẽ khác biệt so với vật chất vốn có về mặt cấu thành và đặc tính hoá học. Ở giai đoạn phân mảnh sau, các liên kết hoá học để giữ các nguyên tử với nhau đã bị phá vỡ.
- Các nguyên tử đều có 1 hạt nhân duy nhất mang điện tích dương và được bao quanh bởi các electron mang điện tích âm. Khi các nguyên tử tiếp cận nhau ở phạm vi gần thì đám mây electron sẽ phản ứng với nhau và với hạt nhân. Nếu tương tác này làm cho tổng năng lượng của hệ bị giảm xuống thì các nguyên tử sẽ liên kết với nhau để hình thành nên một phân tử.
Vì vậy, từ quan điểm kiến trúc, đặc điểm của phân tử chính là một tập hợp các nguyên tử được liên kết với nhau bằng các lực hoá trị. Các phân tử diatomic sẽ chứa 2 nguyên tử được liên kết hoá học với nhau.
Ví dụ: Nếu như 2 nguyên tử là như nhau, chẳng hạn như 2 nguyên tử Oxi sẽ tạo nên một phân tử diatomic hạt nhân (O2). Trong khi các nguyên tử khác nhau như phân tử cacbon monoxide (CO) gồm cacbon và oxy, chúng sẽ tạo nên một phân tử lưỡng tính hạt nhân.
Các phân tử có nhiều hơn 2 nguyên tử thường được gọi là các phân tử đa nguyên tử. Ví dụ như cacbon dioxide (CO2) hay nước (H2O). Phân tử polyme được cấu tạo từ hàng nghìn nguyên tử thành phần.
Liên kết phân tử là gì?
Tỉ lệ số lượng nguyên tử có thể liên kết với nhau để hình thành nên phân tử là cố định. Chính đặc tính này đã giúp chúng ta dễ dàng phân biệt được các hợp chất hóa học với dung dịch và các hỗn hợp cơ học khác.
Vì vậy hydro và oxy có thể góp mặt với bất kỳ một tỷ lệ nào trong các hỗn hợp cơ học. Nhưng khi nhắc tới nước (H20) thì chúng thường chỉ có thể kết hợp theo một tỉ lệ xác định.
Các nguyên tử cùng loại có thể kết hợp với nhau theo những tỉ lệ xác định khác biệt để hình thành nên các phân tử khác nhau. Ví dụ, 2 nguyên tử hydro sẽ liên kết hóa học cùng với 1 nguyên tử oxi để tạo ra một phân tử nước. Trong khi đó 2 nguyên tử hidro có thể liên kết hóa học với 2 nguyên tử oxy để hình thành nên một phân tử hydrogen peroxide (H2O2).
Hơn thế nữa, các nguyên tử cũng có thể kết nối với nhau với tỉ lệ như nhau để tạo ra những phân tử khác nhau. Các phân tử như vậy thường được gọi là các đồng phân và chúng khác nhau chỉ ở cách sắp xếp của các nguyên tử. Ví dụ, ethyl alcohol (CH3CH2OH) và methyl ether (CH3OCH3), cả hai đều có lần lượt 1 oxy, 2 carbon và 6 hydro, nhưng các nguyên tử này lại được liên kết theo những cách khác nhau.
Khối lượng phân tử là gì?
Khối lượng phân tử là tổng khối lượng nguyên tử của các nguyên tử đã cấu thành nó. Nếu một chất có khối lượng phân tử là M thì M gam của chất đó được xác định bằng 1 mole.
Số lượng các phân tử có trong một mole là như nhau trong mọi chất. Con số này được biết đến với cái tên khác là Hằng số Avogadro (6.022140857 × 1023). Khối lượng phân tử có thể xác định bằng phương pháp khối phổ và các công nghệ dựa trên nhiệt động lực học hay hiện tượng vận chuyển động lực.
Sự khác nhau giữa hợp chất và phân tử
Dưới đây là những điểm khác nhau giữa hợp chất và phân tử:
- Thứ nhất, phân tử được hình thành từ 2 hay nhiều nguyên tử được liên kết với nhau bằng các liên kết hóa học. Còn hợp chất lại được cấu thành từ hai hay nhiều phần tử được trộn lẫn với nhau theo tỉ lệ nhất định.
Có thể bạn quan tâm:
- Thứ hai, không phải phân tử nào cũng đều được gọi là hợp chất. Nhưng tất cả các hợp chất đều có thể được phân loại dưới dạng phân tử.
- Thứ ba, ozone (là một phân tử của oxy) và nitrogen là các ví dụ của phân tử. Còn muối ăn, amoniac, metan lại là các ví dụ của hợp chất.
- Thứ tư, về mặt cấu trúc, các phân tử được cấu tạo bởi hai hay nhiều nguyên tử sẽ giữ vững liên kết bằng một lực rất mạnh. Còn mỗi hợp chất đều luôn thuộc về một loại vật chất khi chúng ở dạng tuyệt đối.
- Thứ năm, nếu hợp chất có thể nhìn thấy được bằng mắt thường thì các phân tử lại không thể vì chúng được cấu tạo ở mức nguyên tử.
Phân tử khối của phân tử là gì?
Phân tử khối chính là khối lượng của một nguyên tử, được tính toán dưới dạng cacbon. Phân tử khối của chất thường tính bằng cách cộng nguyên tử khối của các nguyên tử đã cấu tạo nên phân tử đó lại với nhau.
Qua các thông tin phân tử là gì? Đặc điểm và cấu trúc của phân tử ở bên trên, hy vọng sẽ giúp các bạn nắm vững kiến thức và đặt được điểm cao trong nghiên cứu và học tập. Nếu có vấn đề gì còn thắc mắc về nội dung của bài viết, các bạn hãy bình luận bên dưới để chúng tôi giải đáp thắc mắc.