Di sản văn hóa có vai trò vô cùng quan trọng đối với một quốc gia, khu vực. Vậy di sản văn hóa là gì? Đặc điểm của di sản văn hóa là gì? Vai trò của di sản văn hóa như thế nào? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu chi tiết về các vấn đề này qua thông tin trong bài viết nhé.
Nội Dung Bài Viết:
Di sản văn hóa là gì?
Di sản văn hóa là các sản phẩm tinh thần, vật chất có giá trị lịch sử, văn hoá, khoa học và được lưu truyền từ thế hệ này qua thế hệ khác.
Di sản văn hóa gồm tài sản văn hóa (như các tòa nhà, di tích, cảnh quan, tác phẩm nghệ thuật hay các hiện vật), văn hóa phi vật thể (gồm văn hóa dân gian, truyền thống, ngôn ngữ, kiến thức) và di sản tự nhiên (bao gồm cảnh quan có tính văn hóa quan trọng và đa dạng về sinh học).
Đặc điểm của di sản văn hóa
Di sản văn hóa kiến tạo phát triển đất nước
Hệ thống di sản văn hóa chính là cơ sở to lớn để phát triển du lịch, làm nên nét đẹp đặc trưng riêng cho mỗi vùng miền. Các di sản văn hoá có nét đẹp cổ kính giúp kết nối và đa dạng hơn các tuyến du lịch xuyên vùng, xuyên quốc gia. Nhờ đó giúp phát triển kinh tế, phát triển xã hội và chính trị.
Các di sản văn hóa còn góp phần quảng bá hình ảnh đất nước, con người mang đến những nét đẹp riêng từ mộc mạc, yên bình đến các công trình kiến trúc xa hoa.
Di sản văn hóa là một nguồn lực nội sinh quan trọng cho sự phát triển
Văn hóa chính là di sản quý báu của toàn dân tộc, là đặc trưng cần phải bảo tồn và giữ vững. Đây là yếu tố giúp tạo ra những nét riêng biệt đối với truyền thống lâu đời của một quốc gia.
Di sản văn hoá được các thế hệ người Việt Nam giữ gìn và phát huy giá trị từ đời này sang đời khác. Đây là trách nhiệm của mỗi người và cũng là quy định, nghĩa vụ đã được nhà nước xác định cho mỗi công dân.
Trong thời kỳ hội nhập quốc tế như hiện nay, các giá trị văn hóa của Việt Nam cũng đã được lan tỏa và bạn bè thế giới ghi nhận.
Các giá trị văn hóa đã dần trở thành một nguồn lực nội sinh quan trọng cho sự phát triển đất nước. Chẳng hạn như giúp phát triển ngành du lịch, kéo theo một số tác động đối với lĩnh vực nhà hàng, khách sạn, các dịch vụ ăn uống,… Từ đó giúp phát triển kinh tế đất nước vững mạnh.
Trong tổ chức quản lý
Nhà nước đã thống nhất quản lý các di sản văn hóa thuộc sở hữu toàn dân để đảm bảo trong hiệu quả theo dõi, kịp thời xử lý các hành vi có tác động xấu, đồng thời sử dụng và khai thác hiệu quả. Điều này hướng đến việc bảo vệ, giữ nguyên và thúc đẩy các giá trị văn hóa dân tộc.
Công nhận và bảo vệ các hình thức sở hữu theo đúng quy định của pháp luật. Đảm bảo mang lại hiệu quả trong trách nhiệm bảo vệ, khai thác các giá trị và lợi ích giúp phát triển nền kinh tế. Cụ thể gồm có các hình thức sau đây:
- Sở hữu tập thể.
- Sở hữu chung của cộng đồng.
- Sở hữu tư nhân.
- Ngoài ra, còn có thêm các hình thức sở hữu khác về di sản văn hóa theo quy định của pháp luật.
Đối với các bảo vật, di vật và cổ vật quốc gia
Với các di sản văn hóa có giá trị cao, hướng đến đặc trưng và bản sắc của dân tộc thì có bảo vật, di vật và cổ vật. Cụ thể:
- Bảo vật quốc gia là di sản có ý nghĩa lớn nhất, là các hiện vật được lưu truyền lại cho các thế hệ sau, có giá trị đặc biệt quý hiếm và là tiêu biểu về lịch sử, văn hóa, khoa học của đất nước.
- Di vật là các hiện vật được lưu truyền và có giá trị về lịch sử, văn hóa, khoa học.
- Cổ vật là những hiện vật được lưu truyền lại, có giá trị tiêu biểu về lịch sử, văn hóa và khoa học. Để đảm bảo về giá trị, cổ vật cần phải có thời gian hình thành từ một trăm năm tuổi trở lên.
Di sản văn hoá được chia thành những loại nào?
Theo Điều 1 của Luật Di sản văn hóa 2001 và Điều 2 của Nghị định 98/2010/NĐ-CP thì di sản văn hoá được chia thành hai loại là di sản văn hoá vật thể và di sản văn hoá phi vật thể. Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu chi tiết về 2 loại di sản văn hóa này ở dưới đây:
Di sản văn hoá vật thể
Di sản văn hóa vật thể là sản phẩm vật chất có chứa đựng giá trị lịch sử, văn hóa, khoa học, gồm các di tích lịch sử – văn hóa, danh lam thắng cảnh, di vật, cổ vật và bảo vật quốc gia.
Di sản văn hoá vật thể là những hiện vật thể hiện về bản sắc văn hoá độc đáo của dân tộc và được lưu truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác bằng rất nhiều hình thức như truyền miệng, truyền nghề hay các hình thức khác.
Di sản văn hoá vật thể gồm những giá trị truyền thống sau đây:
- Di tích lịch sử
- Di vật, cổ vật và báu vật thuộc sở hữu của quốc gia.
- Danh lam thắng cảnh
Di sản văn hoá phi vật thể
Di sản văn hoá phi vật thể là những sản phẩm tinh thần gắn bó với cộng đồng hoặc cá nhân, vật thể và không gian văn hóa liên quan có giá trị về lịch sử, văn hóa, khoa học.
Di sản văn hoá phi vật thể gồm có:
- Tiếng nói, chữ viết
- Tác phẩm văn học
- Nghệ thuật trình diễn dân gian
- Tập quán xã hội và tín ngưỡng
- Lễ hội truyền thống
- Làng nghề thủ công
- Tri thức dân gian về y học cổ truyền, trang phục truyền thống, ẩm thực,…
Vai trò của di sản văn hóa
Di sản văn hóa có vai trò rất quan trọng đối với sự nghiệp phát triển kinh tế – xã hội và cộng đồng. Các vai trò của di sản văn hóa:
- Giúp tạo ra động lực, nguồn lực để thúc đẩy phát triển ngành du lịch, mang đến lợi ích về kinh tế và quảng bá hình ảnh của địa phương, đất nước.
- Là nơi lưu giữ những nét đẹp văn hóa truyền thống của thế hệ cha ông, tạo tiền đề để các thế hệ sau lưu giữ, tái tạo sử dụng và phát triển.
- Di sản văn hóa là nền tảng vững chắc để chúng ta tiếp cận với những nền văn hóa ở trên toàn thế giới mà không bị mất đi bản sắc riêng của dân tộc, hòa nhập nhưng không hòa tan.
Có thể bạn quan tâm:
- Di sản văn hóa tham gia và thể hiện sự đa dạng cho văn hóa thế giới nói chung, góp phần làm phong phú thêm nền văn hóa của dân tộc nói riêng.
- Di sản văn hóa luôn có sự đa dạng về sinh thái, tộc người và cách biểu đạt văn hóa. Sự đa dạng ấy đã làm nên sức sống và sự giàu có cho văn hóa của nhân loại.
- Là động lực để phát triển các ngành công nghiệp không khói (như du lịch, nhà hàng, khách sạn,..).
Hy vọng bài viết này mang đến những thông tin hữu ích để bạn đọc hiểu rõ di sản văn hóa là gì? Đặc điểm của di sản văn hóa là gì? Vai trò của di sản văn hóa như thế nào. Nếu các bạn có gì còn chưa rõ hay muốn đóng góp về nội dung trong bài viết, hãy bình luận bên dưới để chúng tôi giải đáp và cải thiện nội dung được chất lượng hơn.
