Cháu đích tôn là cụm từ được sử dụng nhiều trong đời sống của nhiều gia đình hiện nay. Vậy cháu đích tôn là gì? Trách nhiệm của cháu đích tôn như thế nào? Cháu đích tôn được hưởng thừa kế như nào? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu chi tiết về danh xưng này qua thông tin trong bài viết nhé.
Nội Dung Bài Viết:
Cháu đích tôn là gì?
Cháu đích tôn chính là con trai cả của người trưởng nam. Tức là người con trai được sinh ra đầu tiên của người con trai trưởng ở bên nội.
Cháu đích tôn còn được gọi là đế lư hương do cái đế của chiếc lư hương được dùng vào việc thờ cúng ông bà, tổ tiên. Họ được mong đợi để thờ phụng hương hỏa, hương khói cho ông bà tổ tiên.
Trong trường hợp người trưởng nam không sinh được con trai mà người con trai kế tiếp sinh được con trai thì bé trai này sẽ được xem là cháu đích tôn.
Trưởng nam là gì?
Trưởng nam là người con trai cả ở trong gia đình. Đây cũng là người được gọi là cháu đích tôn và chịu trách nhiệm thờ cúng ông bà tổ tiên.
Trách nhiệm của cháu đích tôn
Với khái niệm cháu đích tôn là gì ở bên trên thì cháu đích tôn chính là người có vai trò rất quan trọng trong việc thờ cúng các vị tổ tiên và quyết định những vấn đề có liên quan đến cả dòng họ, gia đình. Nói cách khác dễ hiểu hơn thì cháu đích tôn chính là người duy nhất được nối dõi tông đường.
Chính vì mang trên vai trách nhiệm nặng nề mà cháu đích tôn ngay cả khi đã lập gia đình hay chưa cũng đều phải sống cùng với ông bà, cha mẹ. Căn nhà mà cháu đích tôn sinh sống cùng ông bà, cha mẹ cũng là nơi để tụ họp gia đình dòng họ, nơi để cho mọi người tới thăm nom vào dịp lễ, tết hay cúng giỗ trong gia đình.
Bên cạnh những nghĩa vụ trên, cháu đích tôn còn phải sinh được con trai để nối nghiệp của mình. Nếu họ không thể sinh được con trai thì sẽ có tội rất lớn với gia đình và dòng họ.
Quyền thừa kế của cháu đích tôn theo di chúc
Theo Điều 624 của Bộ luật Dân sự 2015 thì: “Di chúc thể hiện ý chí của cá nhân nhằm chuyển những tài sản của mình cho người khác sau khi chết”.
Các tài sản có giá trị, người sắp mất có quyền chỉ định đối tượng được quyền quản lý và sử dụng chúng. Đây là tâm nguyện của họ và được pháp luật công nhận.
Cháu đích tôn chính là cháu trai cả trong gia đình, vai vế đã được xác định với ông bà nội. Trong trường hợp ông, bà nội để lại di chúc đầy đủ các điều kiện theo Điều 630 của Bộ luật dân sự 2015 và nội dung trong di chúc là cháu đích tôn được hưởng phần tài sản nào đó thì cháu đích tôn sẽ được hưởng thừa kế phần tài sản theo di chúc và được pháp luật công nhận. Khi đó, họ sẽ có đầy đủ các quyền lợi theo quy định của pháp luật để nhận các tài sản thừa kế.
Cháu đích tôn cũng có quyền từ chối nhận tài sản thừa kế theo Điều 620 của Bộ luật dân sự 2015. Miễn là họ đảm bảo không trốn tránh việc thực hiện các nghĩa vụ tương ứng theo quy định.
Cháu đích tôn thuộc một trong các trường hợp không được quyền hưởng tài sản thừa kế theo quy định tại Điều 621 của Bộ luật dân sự 2015 thì sẽ bị tước bỏ quyền thừa kế trong di chúc. Pháp luật chỉ bảo vệ và công nhận các quyền lợi minh bạch, chính đáng.
Tuy nhiên, trong trường hợp mà ông, bà nội (người để lại di sản) đã biết được hành vi của người cháu đích tôn thuộc vào các trường hợp trên, nhưng vẫn cho hưởng di sản theo di chúc thì cháu đích tôn vẫn được hưởng tài sản. Bởi các di nguyện được đáp ứng khi họ phản ánh được nguyện vọng của chính mình. Pháp luật luôn tôn trọng các quyết định bên trong di chúc mà người mất để lại.
Xem thêm:
Lưu ý trong trường hợp quản lý di sản dùng vào việc thờ cúng:
Đối với phần di sản được dùng vào việc thờ cúng thì theo quy định tại khoản 1 Điều 645 của Bộ luật dân sự 2015, phần di sản đó sẽ không được chia thừa kế. Các thành viên trong gia đình đều có quyền lợi được sử dụng phần di sản trong mục đích chung mà cháu đích tôn đang thay mặt quản lý.
Các di sản này sẽ được cháu đích tôn quản lý trong các trường hợp sau:
- Cháu đích tôn được chỉ định trong di chúc là người quản lý tài sản để thực hiện việc thờ cúng. Ông bà có nguyện vọng để cho cháu đích tôn quản lý, lo hương hỏa sau khi chết.
Nếu cháu đích tôn không thực hiện đúng di chúc hay thỏa thuận thì những người thừa kế sẽ có quyền giao phần di sản sử dụng vào việc thờ cúng cho người khác quản lý để thờ cúng. Phải đảm bảo việc quản lý, sử dụng đúng mục đích thờ cúng, không ai có quyền quyết định và làm trái lại di nguyện đó, kể cả cháu đích tôn.
- Cháu đích tôn được những người thừa kế tiến cử là người quản lý di sản thờ cúng trong trường hợp người để lại di sản đã không chỉ định.
- Tất cả những người thừa kế trong di chúc đều đã chết thì phần di sản được dùng để thờ cúng thuộc về cháu đích tôn nếu đang được cháu đích tôn quản lý.
Các quy định này giúp đảm bảo quyền lợi, nghĩa vụ tương ứng cho các chủ thể và thực hiện đúng với di nguyện của người đã mất.
Quyền thừa kế của cháu đích tôn theo quy định pháp luật
Theo Điều 649 của Bộ luật Dân sự 2015 thì: “Thừa kế theo pháp luật là việc thừa kế theo hàng thừa kế, điều kiện và trình tự thừa kế do pháp luật đã quy định”.
Thừa kế theo quy định pháp luật sẽ được xác định khi có đầy đủ các điều kiện về di chúc và di sản thừa kế.
Trong trường hợp ông bà nội khi mất không để lại di chúc cho cháu đích tôn thì di sản của họ sẽ được tiến hành áp dụng quy định của theo pháp luật tại Điều 651 và Điều 652 của Bộ luật dân sự 2015. Cụ thể như sau:
- Di sản thừa kế sẽ được chia thừa kế theo hàng thừa kế lần lượt thứ tự như sau:
- Hàng thừa kế thứ nhất gồm có vợ, chồng, cha mẹ đẻ, cha mẹ nuôi, con đẻ và con nuôi của người chết.
- Hàng thừa kế thứ hai gồm có ông bà nội, ông bà ngoại, anh chị em ruột và cháu ruột của người chết, mà người mất là ông bà nội.
- Hàng thừa kế thứ ba gồm có cụ nội, cụ ngoại, bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột, cháu ruột của người chết hoặc chắt ruột của người chết.
- Những người thừa kế cùng hàng với nhau sẽ được hưởng phần tài sản bằng nhau.
- Những người ở hàng thừa kế sau sẽ được hưởng thừa kế nếu hàng thừa kế trước không còn ai sống hay không có quyền hưởng, bị truất quyền hưởng hoặc từ chối nhận phần di sản đó.
Theo đó, cháu đích tôn sẽ thuộc vào hàng thừa kế thứ hai. Các đối tượng thuộc hàng thừa kế này sẽ chỉ nhận thừa kế theo pháp luật quy định khi không còn ai ở hàng thừa kế thứ nhất còn sống hay không có quyền được hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc là từ chối nhận di sản.
Ngoài ra, theo quy định tại Điều 652 của Bộ luật dân sự 2015 về quyền thừa kế thế vị thì: “Trường hợp con của người để lại di sản đã chết trước hoặc cùng thời điểm với người để lại di sản thì người cháu sẽ được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của cháu sẽ được hưởng nếu còn sống”.
Hy vọng bài viết này mang đến những thông tin hữu ích để bạn đọc hiểu rõ cháu đích tôn là gì? Trách nhiệm của cháu đích tôn và quyền thừa kế của cháu đích tôn. Nếu có gì còn thắc mắc về nội dung trong bài, hãy bình luận bên dưới để chúng tôi có thể giải đáp thật kỹ lưỡng.
Xem thêm:
